Strony

niedziela, 29 grudnia 2019

Dynasy

Dynasy – fragment warszawskiego Śródmieścia na pograniczu Powiśla przy skarpie wiślanej.


Nazwa pochodzi od nazwiska księcia Karla Otto von Nassau-Siegena, znanego z Pana Tadeusza jako książę Denassów awanturnika, podróżnika i myśliwego. W 1780 poślubia on Karolinę Sanguszkową z domu Gozdzką wraz z jej posiadłością i pałacem w Warszawie w jurydyce Aleksandria. Modrzewiowy pałac Gozdzkich, wcześniej Lubomirskich, spłonął w 1776 lub 1777. Nowo budowany pałac spłonął w 1788 i ocalało z niego jedynie południowe skrzydło zamieszkiwane przez biedotę. Do posiadłości przylgnęły nazwy Góry de Nassau, Góry Dynasowskie oraz Wzgórza Denassowskie.

Od jego nazwiska ogrody poniżej pałacu - przekształcone później w siedzibę Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów wraz z wzniesionym budynkiem rotundy zaczęto nazywać Dynasami.

Kolejny właściciel hr. Seweryn Uruski postanowił w poł. XIX w. zorganizować tu centrum handlowe Warszawy – targowisko Sewerynów, lecz konkurencja bazarów i targowisk była zbyt silna i przedsięwzięcie splajtowało, a budynek zbudowany w latach 1846-1848 na podstawie proj. Franciszka M. Lanciego został rozebrany w 1937 r. W 1892 r. w popałacowych ogrodach wzniesiono na podstawie proj., Stefana Szyllera siedzibę Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów, a obok - poniżej skarpy nowoczesny tor kolarski.

Tereny Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów na Dynasach, widoczna rotunda, w której wystawiana była Panorama Tatr

W 1896 r. architekt Karol Kozłowski, twórca gmachu Filharmonii Narodowej, wzniósł przy ul. Oboźnej kilkupiętrową rotundę, mieszczącą panoramy malarskie: „Panorama Tatr” Stanisława Janowskiego i „Golgotę” Jana Styki. W 1913 r. w budynku rotundy otwarto teatr. W 1937 r. skończyła się umowa dzierżawy i powoli teren toru kolarskiego był zabudowywany budynkami mieszkalnymi.

W 1937 r. budynek rotundy został gruntownie przebudowany przez firmę Chevrolet z przeznaczeniem na nowoczesny garaż z wjazdem po pochylni, warsztaty samochodowe i stację benzynową. W czasie II wojny światowej cała zabudowa osiedla uległa zniszczeniu – z rotundy zostały jedynie ruiny przyziemia, służące obecnie jako magazyn dekoracji teatralnych Teatru Polskiego. Ślad po dawnych Dynasach stanowi dziś też ul. Dynasy, którą wytyczono na początku XX w.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz