Bródno – osiedle mieszkaniowe w dzielnicy Targówek

Podział administracyjny Targówka

Widok na Bródno, skrzyżowanie ulic Łabiszyńskiej i Ludwika Kondratowicza

Samo osiedle znajduje się między torami linii kolejowej i ulicami: Toruńską, Rembielińską i Budowlaną. Zabudowane jest blokami mieszkalnymi pochodzącymi z lat 70. XX w. Niemniej zachowały się tu również liczne relikty przedwojennej zabudowy. Do najciekawszych z nich można zaliczyć: drewniany dom przy ul. Siedzibnej 43, kamienicę przy ul. Krakusa 7a i kamienicę przy ul. P. Wysockiego 32a. Na ul. P. Wysockiego zachował się 60-metrowy fragment bruku ze starymi szynami tramwajowymi i czterema słupami trakcji tramwajowej.

Początki Bródna sięgają IX-X w., gdy na terenie obecnego Lasu Bródnowskiego Lasu powstał silnie ufortyfikowany gród, jeden z trzech na terenie dzisiejszej Warszawy. Jego nazwa wywodzi się bezpośrednio od płytkiego brodu wiślanego. W XV w. istniała tu już królewska wieś Bródno, a w 1570 r. odnotowano tu 11 włók nieoczynszowanych i jeden łan wójtowski. W XVII w. założono na Bródnie dwunstołanowy folwark. Oprócz niego funkcjonowały tu także dwa młyny i dwie karczmy. Niestety, kres dalszemu szybkiemu rozwojowi Bródna przyniósł potop szwedzki i trwająca od 28 do 30 lipca 1656 r. bitwa.

Do ponownego rozwoju Bródna doszło dopiero w II poł. XIX w., gdy uruchomiono tu nadwiślańską linię kolei żelaznej i otwarto w 1875 r. stację Praga. W 1880 r. na Bródnie było już wybudowanych 360 domów, w których zamieszkiwało 960 mieszkańców.

Ok. 1900 r. powoli zaczęła kształtować się tu sieć uliczna, którą diametralnie zmieniła przebudowa osiedla mająca miejsce w latach 70. XX w.

Do 1916 r. (przyłączenie Bródna do Warszawy) istniał formalny zakaz budowania tu murowanych budynków, a to za sprawą tego, że ówczesne osiedle znajdowało się na przedpolu Cytadeli Aleksandryjskiej. W latach dwudziestolecia międzywojennego na Bródnie powstało kilkadziesiąt nowych kamienic i domów jednorodzinnych. 28.09.1924 r. trasą ulic: Odrowąża, Białołęcką, Poborzańską, P. Wysockiego do pętli Pelcowizna pobiegły szyny tramwajowe, którymi kursowała początkowo linia 21. W następnych latach linię przedłużono ul. Marywilską do pętli Żerań Wschodni, gdzie jeździła linia 12. Po II wojnie światowej do Pelcowizny jeździł tramwaj 3. Elektrowozy wycofano z tej trasy dopiero w latach 70. XX w., podczas generalnej przebudowy ul. Białołęckiej i P. Wysockiego. Obecnie tramwaje jeżdżą ul. Budowlaną do ul. Rembielińskiej. Główną arterią komunikacyjną osiedla Bródno jest ul. P. Wysockiego, która na znacznym odcinku nosi historyczną przedwojenną nazwę ul. Białołęckiej. Przy brukowanym kamieniem polnym odcinku ul. P. Wysockiego znajduje się pomnik Cudu nad Wisłą, którzy ufundowali w 1925 r. mieszkańcy Bródna, a który po wojnie został zdewastowany przez funkcjonariuszy UB. Pomnik został odtworzony w 1995 r.

Osiedle Bródno nabrało obecnego kształtu dopiero w latach 70. XX w., Ostateczny projekt osiedla został zaakceptowany 29.05.1961 r. Bloki wzniesiono na podstawie proj. J. Szuleckiej i J. Stanisławskiego. Obecnie na Bródnie znajduje się ostatnie w Warszawie Państwowe Gospodarstwo Rolne, w którym działa ośrodek zabaw dla dzieci, klub jeździecki i sklep ogrodniczy.