Pierwotnie oddzielona była od niej torami kolejowymi linii petersburskiej. Jej rozwój przypada na II poł. XIX w. Nową Pragę stanowi obszar położony na wschód od ulicy: Jagiellońskiej i Targowej oraz na północ od dawnego Dworca Petersburskiego i ww. linii kolejowej.
W 1908 r. tereny Nowej Pragi zostały włączone do Warszawy. W II poł. XIX w., po wybudowaniu Mostu Kierbedzia Praga stała się znacznie lepiej skomunikowana nie tylko z centrum Warszawy, ale również i innymi miastami. Dotychczasowe tereny Starej Pragi, które dodatkowo były jeszcze ograniczone wałami sanitarnymi z 1770 r. przestały wystarczać do pomieszczenia całej praskiej ludności. W związku z czym powstał plan wytyczenia Nowej Pragi na terenach leżących tuż za ww. wałami. Właścicielem tych gruntów był Ksawery Konopacki. W 1865 r. projekt ten został zatwierdzony przez miasto.
Pierwotnie Nowa Praga obejmowała obszar między ulicami: Wileńską, Konopacką, 11 Listopada i Kowieńską, a dopiero później rozszerzono ją do ul. Szwedzkiej. Z powodu nadal utrzymującego się zakazu stawiania na tym terenie budynków murowanych cała dzielnica powstała jako zespół drewnianych budynków parterowych i jednopiętrowych.
W 1889 r. Nowa Praga oraz Szmulki i Kamionek zostały włączone administracyjnie do miasta, natomiast Grochów, Targówek i Bródno nadal pozostawały wsiami.
W 1875 r. została wybudowana linia kolejową z Lublina do Mławy, która przebiegała przez Pragę, ale odcięła ona swoimi nasypami Targówek i Bródno od centrum Pragi. Dopiero później zbudowano tory obwodowe przebiegające po lewej stronie miasta i most kolejowy przez Wisłę oraz stację Warszawa Nadwiślańska, dzięki czemu z jednej strony system dworców i torów po praskiej stronie został połączony z infrastrukturą kolejową po lewej stronie Wisły.
Bogata sieć kolejowa spowodowała rozwój inwestycji przemysłowych, z których największą była uruchomiona w 1879 r. i stalownia, zarządzana przez Towarzystwo Akcyjne Warszawskiej Fabryki Stali, która dała nazwę ulicy Stalowej.
Za sprawą, której zmieniał się powoli charakter Pragi zmieniał się z handlowego na handlowo-robotniczy. Do wybuchu I wojny światowej powstały tu jeszcze następujące zakłady przemysłowe: fabryka naczyń emaliowanych „Labor” na ul. Ząbkowskiej, fabryka lamp Towarzystwa Akcyjnego Brener B-cia, H. Schneider i R. Ditmar, zakład chemiczny Towarzystwa Akcyjnego Praga przy ul. Szwedzkiej oraz fabryka guzików metalowych Braci Singer przy ul. Esplanadowej (obecnie ul. 11 Listopada). Na ul. Ząbkowskiej funkcjonowała fabryka wódek Monopolu Spirytusowego, a przy ul. Aleksandryjskiej powstał zakład produkcji pomp „Brandel i Cz. Witoszyński - Towarzystwo Komandytowe”, którego spadkobiercą była znana fabryka Pomp Twardowskiego, przeniesiona na ul. Grochowską. W 1902 powstała jeszcze fabryka maszyn L. Nowiński, która w 1924 r. przekształciła się w fabrykę „Avia”.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego znaczną część terenów Nowej Pragi zajmowało wojsko. Istniała tu m.in. jedna z czterech strategicznych zbrojowni wojskowych – Zbrojownia nr 2.
Natomiast na terenach położonych bliżej Wisły, został utworzony Ogród Zoologiczny i Park Praski z teatrem letnim przy ul. Ratuszowej.
W latach 1944-1956 w rejonie ulic: 11 Listopada i Namysłowskiej funkcjonowało osławione więzienie karno-śledcze nr III (tzw. Toledo) - jeden z najcięższych aresztów śledczych wykorzystywanych przez NKWD i Urząd Bezpieczeństwa.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz