Plac Trzech Krzyży

Główne ulice miasta zbiegają się tutaj już od XVII wieku. Wtedy jeszcze plac ten nazywany był ‘Rozdrożem Złotych Krzyży’, ze względu na złote krucyfiksy umieszczone na barokowych kolumnach (są w tym miejscu do dzisiaj). Ponieważ jest to Plac ‘Trzech’ Krzyży to większość zwiedzających szuka bezskutecznie kolumny z trzecim krzyżem... ale znaleźć go można dopiero w dłoniach figury św. Jana Nepomucena. Miejsce to wypełnione jest dzisiaj przyjemnymi kafejkami, eleganckimi restauracjami, a także butikami, ekskluzywnymi sklepami, międzynarodowymi markami i domami mody.

Początkowo w tym miejscu znajdował się trzeci złoty krzyż, który jednak uległ zniszczeniu ok. 1752 roku. W jego miejscu w 1756 roku ustawiona została obecna piaskowcowa figura św. Jana Nepomucena, wykonana przez Jana Jerzego Plerscha z inicjatywy marszałka wielkiego koronnego Franciszka Bielińskiego w akcie podziękowania za udaną akcję brukowania i kanalizowania ulic, prowadzoną przez założoną przez Bielińskiego Komisję Brukową. Sam święty Jan Nepomucen był także uważany za patrona dróg i w tym miejscu upamiętnił udaną akcję poprawy jakości polskich dróg.

trzeci krzyż w dłoniach figury św. Jana Nepomucena

złote krucyfiksy umieszczone na barokowych kolumnach

Kościół św. Aleksandra. Plac Trzech Krzyży.

Skala zniszczeń Warszawy wiosną 1945 roku była niewyobrażalna. Miasto było wymarłe. Po świetności przedwojennej stolicy pozostały tylko ślady.  Widoczne są pozostałości kościoła św. Aleksandra. Na pierwszym planie kolumny z bocznej części portyku. Zdjęcie wykonał Ryszard Witkowski.

Kościół Św. Aleksandra, ul. Książęca 21

Klasycystyczny kościół zbudowany w latach 1818-1825 na cześć cara Aleksandra I. Po jego zniszczeniu w Powstaniu Warszawskim, został odbudowany w uproszczonej formie.

Ruiny kościoła św. Aleksandra na placu Trzech Krzyży w jesiennej mgle. (fot. Stefan Rassalski / Narodowe Archiwum Cyfrowe)

 

 

Na górnym zdjęciu plac Świętego Aleksandra, na dolnym plac Trzech Krzyży. Zdjęcie archiwalne wykonał Konrad Brandel w latach sześćdziesiątych XIX wieku, a oficjalnie Trzy Krzyże patronują placowi od roku 1919.