Kamionek : rejon w warszawskiej dzielnicy Praga Południe

Kamionek to jeden z najstarszych fragmentów dzielnicy Praga Południe, który nazywany był również w przeszłości: Kamionem, Kamieniem oraz Kamionkami.

• FB https://www.facebook.com/pragakamionek (offline 4/2021)
  

Jego granice przebiegają w następujący sposób: od wiaduktu nad ul. J. Zamoyskiego, wzdłuż linii kolejowej do ul. Podskarbińskiej, stroną nieparzystą ul. Podskarbińskiej do zbiegu z ul. Grochowską, zachodnią stroną ul. Międzyborskiej do ul. J. Waszyngtona, wzdłuż Bulwaru S. Augusta do ul. Międzynarodowej, ul. Międzynarodową na północ wzdłuż Parku Skaryszewskiego do północnego brzegu Jeziorka Kamionkowskiego następnie wzdłuż jego brzegu oraz ul. J. Zamoyskiego do wiaduktu.

Podział Pragi-Południe

Rogatki Grochowskie

Jeziorko Kamionkowskie

W XI-XII w. istniała w tym miejscu osada Kamion vel Kamień, która to właśnie dała nazwę obecnemu Kamionkowi. Pierwsze informacje na temat ww. osady zostały już zapisane w falsyfikacie mogileńskim, gdzie został on opisany jako wieś znajdująca się na prawym brzegu Wisły, przy przeprawie z Solca na teren Saskiej Kępy. Z czasem wyodrębniły się z niej dwie inne osady: Targowe i Skaryszew. W Kamionie, a dokładniej na polach go otaczających odbywały się niegdyś także i elekcje dwóch królów polskich - w tym pierwsza wolna elekcja w 1573 r. Henryka Walezego. W 1733 r. wybrano w Kamionie na króla Polski Augusta III. W 1780 r. król Stanisław A. Poniatowski wykupił należące do kapituły płockiej ziemie.

W 1656 r. został zniszczony tutejszy kościół, w miejscu którego w latach 1929-1931 na podstawie proj. K. Jakimowicza wzniesiono nowy pw. Matki Boskiej Zwycięskiej. Obok świątyni znajduje się najstarsza zachowany cmentarz w Warszawie i jedna z najstarszych w Polsce – Cmentarz Kamionkowski, który powstał w XIII w. Nekropolię zamknięto w 1887 r. w związku z otwarciem nowego cmentarza na Bródnie. W chwili obecnej jest to także jedyny zachowany cmentarz przykościelny w stolicy. Znajdują się na nim m.in. symboliczne groby obrońców Warszawy z 1794 r. Obok ww. cmentarza katolickiego do zakończenia II wojny światowej znajdował się cmentarz starowierców. Po wojnie w 1970 r. jego mogiły zostały przeniesione na cmentarz prawosławny na Woli.

W 1889 r. Kamionek został przyłączony do Warszawy. Na Kamionku znajduje się ponadto wiele bardzo interesujących zabytków, które zostały zapisane w rejestrze zabytków Mazowsza. Należą do nich m.in.: Park Skaryszewski, kościół na Kamionku, zespół dawnego Instytutu Weterynarii SGGW i klasycystyczne Rogatki Grochowskie (niegdyś nazywane Rogatkami Moskiewskimi). W 1961 r. jedna z ww. rogatek, która była położona po parzystej stronie ulicy została przesunięta o ok. 10 metrów w głąb posesji, w związku z poszerzaniem ul. Grochowskiej i J. Zamoyskiego.

18.06.2001 r. pawilon południowej rogatki, który położony jest po stronie nieparzystej został przesunięty o ok. 9 m w kierunku Zakładów E. Wedla.